Veelgestelde vragen van ondernemers over de Omgevingswet

Wij kunnen ons voorstellen dat u nog vragen heeft over de nieuwe Omgevingswet en wat er allemaal verandert in de praktijk. Daarom hebben we veel vragen en antwoorden op een rij gezet voor u als ondernemer.

Wat zijn belangrijke zaken voor ondernemers?

Alle aanvragen voor een vergunning lopen via het Omgevingsloket. Dit kunt u vinden via www.omgevingswet.overheid.nl. Hier kunt u ook controleren of u een vergunning nodig heeft door de Vergunningcheck te doen. Aanvragen worden normaal gesproken binnen 8 weken behandeld. In de aanvraag moet u aangeven of u de omgeving bij uw plannen heeft betrokken, bijvoorbeeld door een kennisgeving of overleg. Dit noemen we participatie. Het is in de meeste gevallen niet verplicht, maar wij raden het wel aan om zo niet tegen weerstand aan te lopen in het vergunningenproces. Investeren in de goede verhoudingen met uw omgeving is verstandig.
Veel van de oude regels blijven in de eerste periode bestaan. Denk aan de regels rond bedrijfshuisvesting, bestemmingsplanwijziging, arbeidsmigranten of openingstijden: de komst van de Omgevingswet verandert die regels voor nu nog niet. De bestemmingsplannen zijn ‘van rechtswege’ op 1 januari 2024 overgegaan in het tijdelijk deel van het Omgevingsplan. De komende jaren worden alle bestemmingsplannen (die straks Omgevingsplan heten) tegen het licht gehouden. Dan wordt gekeken of alle regels nog wenselijk zijn. Het Omgevingsplan kunt u vinden onder Regels op de Kaart via www.omgevingswet.overheid.nl.
De Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb) is in werking getreden. Het toezicht op de bouwtechnische kwaliteit van bouwwerken is veranderd. Hiervoor moet bij bepaalde typen bouwwerken voortaan een externe controleur worden ingehuurd. Deze externe controleur heet een kwaliteitsborger. Aannemers rapporteren aan de kwaliteitsborger. De rol van de overheid wordt kleiner. Meer informatie kunt u vinden op de informatiepagina voor de Wkb.

Wat verandert er voor mij als direct betrokken aannemer of architect?

De Omgevingswet scheidt ruimtelijke en technische activiteiten. Deze activiteiten kunnen dus ook los van elkaar worden vergund. De gemeente blijft in alle gevallen verantwoordelijk voor de ruimtelijke vergunningverlening en het houden van toezicht op die verleende vergunningen. Voor de technische bouwactiviteiten blijft de gemeente verantwoordelijk voor de vergunningverlening bij bouwwerken die vallen onder gevolgsklasse 2 en 3. Bij nieuwbouw van bouwwerken die vallen onder gevolgsklasse 1 moet een kwaliteitsborger worden ingehuurd door de initiatiefnemer, waarbij verschillende meldingen moeten worden ingediend bij de gemeente. Meer informatie kunt u vinden op de informatiepagina voor de Wkb.
Wkb zal voor verbouwactiviteiten op 1 januari 2025 gaan gelden. Tot die datum zal de gemeente de vergunningplichtige verbouwactiviteiten dus nog in behandeling blijven nemen. Valt het werk onder gevolgklasse 1 van de Wkb, dan moet u (in overleg met uw opdrachtgever) een kwaliteitsborger en een geschikt ‘instrument’ (meetmethode) kiezen. Er zullen voor, tijdens en na de bouw ook diverse meldingen bij de gemeente gedaan moeten worden via het Omgevingsloket.
Onder de Omgevingswet besluit de gemeente doorgaans binnen 8 weken. De bedoeling is om procedures sneller te laten verlopen. Om procedures goed voor te bereiden wordt het indienen van een vooroverleg gestimuleerd. U kunt uw opdrachtgever hierover informeren.
Daarnaast moet u in een aantal gevallen vooraf met uw klant nadenken over een passende vorm van participatie.
Onder de Omgevingswet bent u als aannemer vaker aansprakelijk voor wat de opdrachtgever nu bij de oplevering moet melden.

Wat verandert er niet?

De vergunningverlening en het toezicht op de bouw van bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 2 en 3, worden voorlopig nog door de gemeente verzorgd.

Met welke kosten moeten mijn opdrachtgevers/initiatiefnemers rekening houden?

Legeskosten voor de ruimtelijke vergunningaanvraag (een omgevingsplanactiviteit) bij de gemeente.
Legeskosten voor een technische vergunning voor bepaalde typen bouwwerken. Dit volgt uit de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Het gaat in deze gevallen om bouwwerken die behoren tot gevolgsklasse 2 of 3. Voor bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1 geldt geen technische vergunningplicht maar een (gratis) meldingsplicht. Deze melding moet worden ingediend bij de gemeente. Dit geldt alleen voor nieuwbouw. Verbouw wordt pas per 1 januari 2025 onderdeel van de Wkb.
Kosten voor het inhuren van een kwaliteitsborger bij nieuwbouw voor bouwwerken die vallen onder gevolgsklasse 1.
Tot slot moet u rekening houden met eventuele kosten van de participatie.

Wat is het voordeel van het indienen van een vooroverleg?

Soms hebt u voor een initiatief nog andere zaken nodig waar u niet aan heeft gedacht. Overleg vooraf met de gemeente over uw plannen, zodat u niet voor verrassingen komt te staan. Dit kunt u doen door een vooroverleg in te dienen. Het advies op een vooroverleg geeft u ook meer inzicht in de kansen voor uw initiatief als het bijvoorbeeld in strijd is met het omgevingsplan. Dit versnelt de procedure van de vergunningaanvraag omdat u precies weet waar uw plan aan moet voldoen. Ook als een plan niet haalbaar is zal dit duidelijk worden.

Wat als mijn plan niet aan de regels voldoet?

Misschien is het plan zodanig aan te passen dat het wel voldoet. Dit kan worden onderzocht door het indienen van een vooroverleg. Meer informatie over het indienen van een vooroverleg vindt u hier. Komt er u niet uit met de aanvraag en de voorwaarden? Ook dan kunt u in sommige gevallen het beste een vooroverleg indienen.

Ik kom er niet uit. Bij wie kan ik hulp vragen?

Wij beantwoorden graag uw vragen. Hiervoor kunt u contact opnemen met de gemeente via 14 0181 tijdens het telefonisch spreekuur van 10.00u tot 12.00u op elke doordeweekse dag (met uitzondering van feestdagen).