Toespraak Arno Schepers-installatieraad 11 juli 2024

Sinds ik op 23 mei om kwart over 7 ’s avonds een telefoontje kreeg van Bert van Ravenhorst, de voorzitter van de vertrouwenscommissie en griffier Arlette Goslings, heb ik het gevoel dat ik een beetje zweef. Want niet alleen is het een enorme eer überhaupt het ambt van burgemeester te mogen vervullen, het wordt helemaal bijzonder wanneer je dat mag doen in een schitterende gemeente als Voorne aan Zee. 

Sinds die 23’e bekend is geworden dat ik burgemeester word van Voorne aan Zee, heb ik heel veel mensen ontmoet met roots in Voorne aan Zee. Ze vertelden mij dat ze geboren en getogen Hellevoeter zijn, familie in Rockanje hebben of in Brielle geboren zijn. Afgelopen donderdag nog, bij mijn afscheid van Hilversum, vertelde een van de medewerkers van het Muziekcentrum voor de Omroep enthousiast dat haar ouders in Rockanje wonen en dat ze zelf in Oostvoorne is geboren. En dan heb ik het nog niet eens over iedereen die mij vertelde over hun herinneringen aan vakanties op Voorne: op het strand van Rockanje, wandelen in de Voornse duinen of leren zeilen op het Brielse meer. Al die verhalen hadden een heel duidelijke rode draad: iedereen, zonder enige uitzondering, praat met warmte trots en een enorme liefde over Voorne aan Zee! Hoe fijn is het, wanneer je als jongste gemeente van Nederland zo veel trots ambassadeurs hebt? Maar in de vele keren dat ik hier afgelopen weken, met en zonder gezin ben geweest, heb ik ook de hartelijkheid van de inwoners van Voorne aan Zee zelf al mogen ervaren. Hoogtepunt was het moment dat ik bij een delicatessenzaak in Oostvoorne een fles wijn kocht. Toen ik op de vraag of ik hier op vakantie was antwoordde dat ik hier de nieuwe burgemeester werd, werd meteen gevraag: o wat leuk, wil je in ons puntensysteem? En uiteraard wilde ik dat.

Ik noemde het al even: Voorne aan Zee is de jongste gemeente van Nederland. Met alle energie en dynamiek die daar bij hoort. Maar tegelijkertijd huist daarin een mooie paradox: want welke piepjonge gemeente kan tegelijkertijd bogen op zo’n enorm belangrijke rol in de vaderlandse geschiedenis? Hellevoetsluis kreeg vanaf het begin van de 17’e eeuw de rol van de belangrijkste marinehaven van de jonge republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In Oostvoorne zijn nog steeds de overblijfselen te zien van de burcht die door Jacoba van Beieren, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen, als buitenverblijf werd gebruikt. En ja, 1 april 1572. De watergeuzen die de stad Den Briel innamen. De hertog van Alva onderschatte deze gebeurtenis in eerste instantie, maar de inname van Den Briel bleek het eerste succesvolle begin van het verzet tegen de Spaande overheersers en een inspiratiebron voor opstandelingen in diverse steden in De Nederlanden. Libertatis Primitiae, het staat zelfs op deze prachtige keten. In Brielle waren de Eerstelingen van de Vrijheid.

En nu, ruim 450 jaar later, is vrijheid nog steeds geen vanzelfsprekendheid. Op nog geen drie dagen rijden, aan de grens van Europa, woedt een hevige oorlog. Maar de democratie staat vrijwel overal onder druk. De Democracy Index, een jaarlijks gepubliceerde index van het Britse tijdschrift The Economist, een soort graadmeter van de stand van de democratie in de wereld, maakte dit jaar duidelijk dat ook in 2024 de democratie wereldwijd weer achteruit is gegaan. Gelukkig staat Nederland nog altijd hoog in deze index, maar ook hier staat het vertrouwen in de overheid en de politiek onder druk. Bij de herindelingsverkiezing in 2022 bracht slechts 38% van de kiezers in Voorne aan Zee een stem uit.

En ja, democratie is soms erg lastig. De meerderheid moet rekening houden met de minderheid. Compromissen sluiten. Soms besluiten nemen waar niemand echt helemaal blij mee is. “Democracy is the worst kind of government. Except for all the others that have been tried.”, zei Churchill al. Kortom: werk aan de winkel dus.

Maar er is gelukkig één plek waar we het vertrouwen in de democratie weer nieuw leven kunnen blazen. En dat is de plek waar de politiek en het bestuur nog écht dichtbij de inwoner staan. Hier in de gemeente. In veel plaatsen wordt vaak vooral gesproken over vrijheid. Maar hier zijn we toch meer van geen woorden maar daden. Dus laten hier in Voorne aan Zee, geïnspireerd door die Eerstelingen van de Vrijheid, zien hoe het wel kan. Laten wij wel die gemeente zijn die naast haar inwoners en ondernemers staat. Een gemeente die beschikbaar, bereikbaar en benaderbaar is. Een gemeente die meedenkt. En een gemeente die luistert. Ik weet zeker dat dit, samen met onze raadsleden en wethouders, misschien wel de geuzen van de lokale democratie, gaat lukken.

En natuurlijk realiseer ik me dat dat niet vanzelf gaat. We zijn immers een fusiegemeente en dus kan niet alles in één keer. En daarnaast werkt vrijheid sowieso alleen met de juiste randvoorwaarden. Randvoorwaarden als verdraagzaamheid. We wonen in Voorne aan Zee met heel veel verschillende mensen en al die mensen hebben allemaal hun eigen levensverhaal en achtergrond. Laten we, met andere woorden, iedereen de ruimte gunnen zichzelf te kunnen zijn. En natuurlijk veiligheid. Want om vrijheid te voelen, moet je veilig zijn. Of je nou in Nieuw-Helvoet, Vierpolders of in Oostvoorne woont.

Hier, in de hal van het gemeentehuis van Hellevoetsluis is een kort gedicht van Herman Gorter te lezen:

De zee, één water van vrijheid,
Dansend oneindig licht,
De lucht, één ruimte van vrijheid
Zonder gewicht
Zij spelen de een met de âar,
Vrijhede‘ ontmoetend elkaar.

Dit mooie gedicht is voor mij een heel passende brug tussen al die geschiedenis en de wortels van de vrijheid, en tegelijkertijd alles wat het jonge Voorne aan Zee in het nu te bieden heeft. En dat is ontzettend veel!

De vele verenigingen. Het culturele en sportaanbod. De ondernemers. De zee. De duinen. De stranden. De dijken. De prachtige polders. De vestingen. De unieke kernen, allemaal met een heel eigen charme en karakter, of je nou in Tinte of Zwartewaal bent. Het was al heel mooi te zien in het filmpje. Tien minuten na dat ik het telefoontje kreeg over mijn voordracht ben ik in de auto gestapt en naar Voorne aan Zee gereden om met mijn raad en college het glas te heffen. Ik reed langs Rotterdam, door de Botlek, een enorm stedelijke en industriële omgeving, en nam de afslag Hellevoetsluis. Ik stak het Brielse meer over, reed de polder en voor ik het weest reed ik langs de wuivende eiken langs de N57.  ’t is mooi hier, is de slogan van Voorne aan zee. Daar ben ik het mee eens hoor, maar ik vind het getuigen van enige bescheidenheid. Het is waanzinnig mooi hier! 

Kijkend naar inwoneraantal is Voorne aan Zee de 55’e gemeente van Nederland. Maar als je kijkt naar hoe mooi het hier is, is het gewoon top 10! In het profiel stond een mooie quote van een van de inwoners van Voorne: we zoeken een burgemeester die trots is op Voorne aan Zee. Nou, dat ben ik! En natuurlijk hoop ik dat de inwoners ook trots zijn op hun burgemeester hoor. Maar ik vind het nog veel belangrijker dat alle inwoners trots zijn op hun prachtige gemeente, want er is hier heel veel om trots op te zijn!

Maar om al die mogelijkheden van Voorne aan Zee te verzilveren, is het van belang dat we met bijna 75.000 inwoners en een oppervlakte van 175 vierkante kilometer met zijn allen gaan beseffen dat we een grote, serieuze gemeente zijn. Want Voorne aan Zee is geen optelsom van drie gemeenten, het is veel meer dan de som der delen en daar past een trotse, zelfbewuste houding bij. En dat geldt natuurlijk ook voor de bestuurscultuur. Laten we vooral de scherpte in het politieke debat opzoeken, maar laten we, gemeenteraad en college samen altijd het besef voelen dat we samen Voorne aan Zee besturen en verantwoordelijk zijn voor de mooie toekomst van onze gemeente.
Als we dat doen, samen met de organisatie, ontstaat er een enorme slagkracht en bouwen we op al die rijke geschiedenis hier een geweldige toekomst!

Ik zei het al: In Zuid Holland zijn we meer van de woorden dan van de daden. En daarom ga ik zo langzamerhand afronden. Maar dat doe ik niet voordat ik de vertrouwenscommissie wil bedanken voor de mooie gesprekken die we hebben gevoerd. En natuurlijk wil ik de gemeenteraad heel hartelijk danken voor het vertrouwen. Ik voel mij hierdoor, ik heb het al gezegd, zeer vereerd. En last but certainly not least slot wil ik natuurlijk heel graag Peter Rehwinkel, mijn voorganger, bedanken. Peter, heel veel dank voor wat jij voor Voorne aan Zee hebt betekend de afgelopen anderhalf jaar!