Participatie

Participatiebeleid ‘Samen aan zet’

De gemeente Voorne aan Zee heeft participatiebeleid opgesteld met de titel: "Samen aan zet". Het beleid laat zien wat we van elkaar mogen verwachten als het om het betrekken van bewoners en/of ondernemers gaat bij beleid, projecten en trajecten. In alle fasen: van agendering van beleid tot evaluatie van projecten. Op deze pagina leest u een samenvatting van wat er in het beleid staat.

Download het volledige beleid 'Samen aan zet' (pdf 879 KB) . Let op: dit document voldoet niet aan de toegankelijkheidseisen. Heeft u hulp nodig? Neem dan telefonisch contact op met de gemeente via 14 0181

Onder participatie verstaan wij in dit beleid de actieve betrokkenheid van inwoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen of anderen bij activiteiten en onderwerpen die spelen in de gemeente. Soms ligt het initiatief bij de gemeente en soms ligt het initiatief bij de samenleving.

Waarom vinden we participatie belangrijk?

Met participatie willen we als gemeente Voorne aan Zee zorgen dat we in het beleid en de dienstverlening van de gemeente goed de behoeften en belangen van de inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen in beeld hebben en meewegen.

We vinden het belangrijk om alle belanghebbenden te betrekken en te laten participeren, zeker bij onderwerpen die direct van invloed zijn op hun leefomgeving. Soms is participatie niet of slechts beperkt mogelijk, dan zijn we daar ook duidelijk over. De mate van participatie kan ook verschillen per fase van een traject.

Dat participatie plaatsvindt, wil niet zeggen dat altijd iedereen tevreden is met de uitkomst. Het kan gebeuren dat er sprake is van verschillende of zelfs tegengestelde wensen of belangen. Het is aan de gemeente om uiteindelijk een afweging in al die belangen te maken, en te besluiten over het algemeen belang. Het is wel van belang dat de gemeente laat zien dat er aandacht was voor de inbreng en afwegingen en besluiten goed terugkoppelt aan de mensen die geparticipeerd hebben.

We zien graag dat inwoners meedoen en meedenken aan het verbeteren van hun eigen leefomgeving en de gemeente als geheel. We vinden dat belangrijk; samen komen we tot betere oplossingen en plannen. Ook zijn er verschillende wetten die het belang van participatie onderstrepen, waaronder de Omgevingswet die op 1 januari 2024 is ingegaan.

Uitgangspunten bij participatieprocessen

Als bij een project of onderwerp participatie mogelijk is en het doel van de participatie is bepaald, werken we dit uit in een participatieaanpak. Hieronder vindt u (samengevat) een aantal uitgangspunten die van belang zijn bij onze participatieprocessen:

We stimuleren de actieve betrokkenheid van onze inwoners, ondernemers, dorps- en wijkraden, adviesraden en maatschappelijke instellingen.
We communiceren actief en in duidelijke taal over alle stappen in onze participatietrajecten.
Het is voor alle betrokkenen duidelijk welke mate van invloed zij hebben (verwachtingsmanagement).
Bekend is hoeveel geld, tijd en inzet het proces van de organisatie en betrokkenen vraag.
Tijdens en na het afronden van een participatieproces evalueren we hoe iedereen het proces ervaart en of er voldoende inspraak is geweest.
Alle betrokkenen hebben een stem in het proces. Wij bieden iedereen de gelegenheid om mee te doen en bieden hiervoor online en offline mogelijkheden.
De gemeente verwelkomt initiatieven en treedt initiatiefnemers met een open houding tegemoet.
Het is belangrijk dat er een open gesprek plaatsvindt.
Alle betrokkenen zijn op de hoogte van het tijdspad rondom het participatieproces. Wij letten er als overheid op dat we ons tempo aanpassen aan de betrokkenen. Als overheid gaan we soms te snel (wij hebben een informatievoorsprong) en soms te langzaam (besluitvormingstrajecten duren lang).
Alle betrokkenen handelen op basis van vertrouwen, in elkaar en in het proces. Alle partijen delen de informatie die nodig is voor het proces actief met elkaar.

De Omgevingswet en participatie

De Omgevingswet gaat over de fysieke leefomgeving. Dit gaat over alles wat je ziet en voelt in de buitenruimte. Zoals groen en natuur, lucht en water, wegen en gebouwen. De wet heeft tot doel bij te dragen aan vier verbeteringen:

1.    Zorgen voor transparante wet -en regelgeving.
2.    Van versnipperde naar integrale besluitvorming.
3.    Snellere dienstverlening (met name in het vergunningverleningsproces).
4.    Ruimte voor lokaal maatwerk (in regelgeving).

Participatie is onder de Omgevingswet belangrijk. In een aantal gevallen is participatie verplicht, zoals bij het opstellen van nieuw beleid, bijvoorbeeld de omgevingsvisie. Ook bij het aanpassen van het omgevingsplan is participatie verplicht. De gemeente moet aantonen wat de opbrengst van de participatie is en hoe deze in het beleid of de regelgeving is verwerkt. De manier waarop de participatie plaatsvindt, mag de gemeente zelf bepalen. Hoeveel invloed inwoners hebben en de manier waarop de participatie wordt ingevuld, hangt af van het onderwerp.

Het kan ook zo zijn dat een andere partij dan de gemeente de initiatiefnemer is, zoals bijvoorbeeld een ontwikkelaar. Als de initiatiefnemer een plan heeft, dat niet past binnen het bestaande beleid of regelgeving (een buitenplans initiatief), is participatie gewenst, maar niet in alle gevallen verplicht. In een aantal gevallen wel. In het participatiebeleid wordt hier verder op ingegaan (zie pagina 19 van het Participatiebeleid). De gemeenteraad heeft ook een lijst vastgesteld met soorten buitenplanse initiatieven waarbij participatie verplicht is. Deze lijst kunt u lezen via deze link. De initiatiefnemer mag wel zelf bepalen hoe hij de participatie doet, daar mag de gemeente geen eisen aan stellen.

Wel zijn vanuit de gemeente Voorne aan Zee beleidsregels opgesteld voor het beoordelen van een participatietraject bij omgevingsvergunning door een initiatiefnemer. Deze beleidsregels leest u via deze link. Hierin staat bijvoorbeeld ook omschreven waar een participatieverslag van het participatietraject aan moet voldoen.

Ook is er een handleiding voor initiatiefnemers, met tips en adviezen over hoe zij met participatie aan de slag kunnen: Brochure Participatie bij initiatieven in de leefomgeving.

Uitvoering van het participatiebeleid

De gemeenteraad heeft op 3 oktober 2023 een besluit genomen over het participatiebeleid Samen aan Zet. De gemeente leidt medewerkers op en begeleidt hen om participatie in te zetten bij beleid en projecten.

Vanuit het participatiebeleid Samen aan Zet is een participatieverordening opgesteld. Deze verordening regelt de betrokkenheid van inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties, (keten)partners en andere betrokkenen bij de ontwikkeling van gemeentelijke initiatieven en beleid. Het legt uit wat de rol is van de burgemeester, het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad in deze processen.

De verordening beschrijft ook de manier waarop de gemeente reageert, ondersteunt en/of beslist over initiatieven waarbij de gemeente niet de initiatiefnemer is. Het kan daarbij gaan om initiatieven van inwoners, ondernemers, ontwikkelaars, maatschappelijke organisaties, (keten)partners en andere betrokkenen.

De participatieverordening leest u op de website van officiële bekendmakingen.