Nieuwjaarsbijeenkomst 2025
Dames en heren, jongens en meisjes,
Goedenavond en van harte welkom bij deze nieuwjaarsbijeenkomst 2025 van de gemeente Voorne aan Zee in onze iconische Catharijnekerk. En laat ik meteen maar beginnen met een bescheiden ode aan onze Brielse Dom. Want de enorme betekenis van de Catharijnekerk voor Voorne aan Zee en voor onze vaderlandse geschiedenis raakt me elke keer dat ik hier ben (en ik kan u verklappen: dat is best vaak). Deze kerk ís ons DNA. Ik ben me heel bewust van de struggles die vele kerken in Nederland momenteel doormaken, en de Brielse dom is hierop geen uitzondering. Maar gelooft u mij: wij zullen de Catharijnekerk nooit laten vallen. Ik wil de kerk en in het bijzonder de kosters Tom van der Lucht en Pieter Schwartz heel hartelijk bedanken voor de gastvrijheid en de warme ontvangst. Het is fijn hier te zijn! En is het niet prachtig dat we hier, op deze plek met zo veel geschiedenis zojuist hebben kunnen genieten van deze geweldige jonge talenten uit Voorne aan Zee?
Dames en heren, niet alleen hebben we net 2024 achter ons gelaten, de start van 2025 markeert ook het feit dat we al weer 25 jaar onderweg zijn in de 21’e eeuw. We hebben al een kwart van deze eeuw achter de rug. Dus een uitgelezen moment eens even terug te kijken. Hoe hebben we het eigenlijk gedaan de afgelopen 25 jaar? Welnu, dat is niet zo eenvoudig en niet zo eenduidig. Natuurlijk: we hebben zonder meer vooruitgang geboekt: op technologisch vlak zijn de stappen de afgelopen 25 jaar fenomenaal. Om maar een voorbeeld te noemen: onze mobiele telefoons hebben, schrik niet, 100.000 keer meer rekenkracht dan de computer die de maanlanding in 1969 begeleidde. Daarnaast kunnen we ernstige ziektes veel beter genezen. Zo is bijvoorbeeld AIDS tegenwoordig al lang geen doodvonnis meer en kunnen vele vormen van kanker steeds beter behandeld worden. We gaan vooruit, zo lijkt het.
Maar het eerste kwart van deze eeuw kent onmiskenbaar ook een schaduwzijde. Vorige maand nog, waarschuwde de Nederlandse Vereniging van banken dat het verstandig is contant geld in huis te hebben. Voor het geval dat het elektronisch betalingsverkeer langere tijd is uitgeschakeld door oorlog of terreur. En zowel de commandant der strijdkrachten als de secretaris generaal van deze NAVO, onze oud premier Mark Rutte, waarschuwen dat we ons mentaal op oorlog moeten voorbereiden. En dat is geen toeval.
In veel landen zijn democratie en het concept van de rechtstaat niet meer de voorkeursvarianten. Diverse stabiele democratieën glijden af richting steeds autoritairder regimes. Grote mogendheden als Rusland en China stellen zich steeds agressiever op. Het Midden-Oosten is in een vreselijke oorlog verwikkeld en destabiliseert snel. In Darfur, in Sudan, wordt na 20 jaar nog steeds opnieuw op ongekende schaal gemoord. En de aanstaande president van de Verenigde Staten speculeert openlijk over een annexatie van Groenland, nota bene grondgebied van een NAVO partner. Het voelt soms op een wat angstaanjagende manier of we in de jaren ’30 van de vorige eeuw zijn beland.
En nu hoor ik u denken: wat staat die man daar een somber verhaal te vertellen? En ja, deels is dat ook zo. We leven begin 2025 in een onrustige en onzekere wereld. En dat heeft invloed op onze levens. We lopen het risico somber te worden en durven steeds minder vooruit te kijken. Maar dat moeten we niet laten gebeuren! We moeten de glans van het leven niet laten afpakken. De Oostenrijkse filosoof Karl Popper, die Duitsland in 1937 ontvluchtte voor het opkomend nazisme, en schrijver van het werk “The Open Society and hits enemies” verwoorde het heel treffend: “Optimismus wist Pflicht”. Optimisme is een morele plicht. Maar voor Popper was dit geen makkelijke, eendimensionale uitspraak. “Wanneer ik zeg dat optimisme een morele plicht is,’ schrijft Popper vervolgens, “bedoel ik niet alleen dat de toekomst open ligt, maar dat we allemaal meehelpen die toekomst vorm te geven door wat we doen. Dus hebben we allemaal de plicht, in plaats van iets slechts te voorspellen, die dingen te ondersteunen die kunnen leiden tot een betere toekomst.’
En laat Voorne aan Zee nou de perfecte plek zijn waar we die betere toekomst zelf kunnen vorm geven. Want de energie, warmte, initiatiefrijkheid en creativiteit van onze inwoners, onze ondernemers en onze verenigingen zijn enorm. Ik illustreer dat graag aan de hand van een paar voorbeelden. Een gezin in Hellevoetsluis vangt pleegkinderen op. Soms 4 of 5 kinderen tegelijk en soms midden in de nacht. Volkomen onzelfzuchtig zorgen ze van piepjonge baby’s tot pubers en brengen weer enige rust in soms ernstig verstoorde en gekwetste levens.
In onze gemeente zijn zes brandweerposten. Een van onze brandweermannen heeft een eigen bedrijf dat tegenover de brandweerpost in zijn dorp ligt. Als er een incident is, sluit hij zijn bedrijf voor een paar uur zodat de brandweer altijd uit kan rukken. Over een groot hart voor onze veiligheid gesproken.
Maar ook de scholen laten zich niet onbetuigd. In de Kooistee en de Struyten in Hellevoetsluis hebben basisscholen het initiatief genomen voor het project ‘De Vreedzame Wijk’. Hun enthousiasme heeft heel veel andere partijen geïnspireerd om samen te werken aan wijken waar kinderen zich thuis voelen en waar iedereen mee kan doen. Nog geen twee maanden geleden hebben we hier, in de Catharijnekerk, de prijs voor de ondernemer van het jaar uitgereikt. En we hebben geweldige ondernemers hier in Voorne aan Zee: van high tech agrarische bedrijven tot campings en van strandtenten tot goudsmederijen. En niet alleen dragen ze bij aan onze werkgelegenheid, ze ondersteunen de samenleving ook op andere manieren, bijvoorbeeld door het sponsoren van sportevenementen.
Speaking of which: gisteren heb ik meegelopen met Beat the Beach, een geweldige hardloopwedstrijd over het strand van Rockanje en terug door Voornes Duin, dat prachtige natuurgebied waar vorige maand ook al zo’n mooie trailrun is georganiseerd. Ook op sportgebied organiseren onze eigen inwoners en verenigingen dus helemaal vrijwillig zelf de meest geweldige evenementen, die bovendien heel veel mensen inspireren om ook te gaan bewegen. Wordt er toch nog een beetje geoefend in Voornes Duin. Niet in camouflagekleding, maar in sportoutfit…
En afgelopen maanden heb ik een tour door onze gemeente gemaakt waarbij ik samen met wethouder Schop alle dorp- en wijkraden heb bezocht. En of het nou in Meeuwenoord, Plantage, Oostvoorne, Rockanje, Zwartewaal of in Oudenhoorn is: overal spreek ik met een groep gedreven vrijwilligers, die allemaal een heel groot hart hebben voor hun dorp of wijk en zich daar elke dag voor inzetten. Om praktische problemen op te lossen en om hun dorp of wijk nog mooier te maken. En bovendien ook heel actief de samenwerking met de gemeente opzoeken.
En daar raken we een interessant punt. Want al deze prachtige initiatieven en plannen komen van onze inwoners zelf. Daar hebben wij als gemeente helemaal niets voor hoeven doen en nauwelijks een rol in gehad. De energie van de samenleving in onze gemeente is verbluffend. Maar tegelijkertijd is het wel van groot belang dat wij als gemeente ruimte geven aan al deze ideeën. Dienstbaar zijn aan onze inwoners en instellingen is immers ons bestaansrecht! En bij dienstbaarheid hoort dienstverlening, geworteld in de genen van onze gemeente. Een onderwerp waar we afgelopen jaren veel over hebben gepraat en waar diverse inwoners en onze gemeenteraad zeer terecht aandacht voor vragen. En ook kan ik u verzekeren dat we op dit vlak echt meters aan het maken zijn. Zo hebben we afgelopen jaar meer dan 13.000 paspoorten en identiteitsbewijzen uitgegeven. En ook al kwam de aanvraag 2 dagen voor de vakantie: we hebben niemand nee verkocht. Daarnaast hebben we dit jaar bijna 80.000 telefoontjes beantwoord, waarvan 94% in één dag wordt afgehandeld. We maken dus echt wel meters.
Maar willen we die gemeente zijn die denkt: hoe kan het wel? (en ja, dat willen we in de meeste gevallen zijn, dat verklap ik u), dan moeten we verder gaan. En daarom gaan we nieuwe stappen zetten. Geen spreekuren meer, maar een gemeente die de hele dag te bereiken is. Een gemeente die de tevredenheid van haar inwoners als leidend principe hanteert. En deze tevredenheid dus ook gaat meten en gaat publiceren. Gewoon op de website en in de hal van het gemeentehuis. Kunnen we die hal zelf meteen ook opknappen: want ook een betere, meer gastvrije balie van publiekszaken én een veel mooiere publieke tribune in de raadzaal zijn hard nodig. Dat is óók dienstverlening en geeft u bovendien de kans onze gemeenteraad, het hart van onze lokale democratie, veel beter in actie te zien.
De voorbeelden van creativiteit, samenwerking en onzelfzuchtigheid in Voorne aan Zee maken voor mij duidelijk dat we niet alleen heel veel hebben om dankbaar voor te zijn, maar dat we ook heel veel in handen hebben om die betere toekomst, waar Popper het over heeft, mee te bouwen. Samen, met al die inwoners, ondernemers en verenigingen. Als wij binnen Voorne aan Zee elkaar nou wel de ruimte gunnen een andere mening te hebben zonder de ander meteen een slecht mens te vinden en als wij wel laten zien hoe je zuinig kunt zijn op die vrijheid, wordt het een heel mooi jaar en geven we zelf vorm aan de toekomst.
Bij die vrijheid wil ik toch nog even stilstaan. We zijn hier per slot onder Eerstelingen der vrijheid nietwaar? Want de staat van de wereld maakt eens te meer duidelijk hoe kwetsbaar onze vrijheid is. Maar ook hier zijn aanknopingspunten voor optimisme te vinden. Ik las deze week het verhaal van Shigemi Fukahori. Fukahori, die vorige week zondag op 93-jarige leeftijd overleed, was een van de laatste overlevenden van het atoombombardement op Nagasaki. Hij heeft zich vanaf dat moment zijn hele leven ingezet om te pleiten voor vrede. Geen wrok, geen woede, geen bitterheid maar voortdurend bezig zijn met, zoals hij dat noemde, de stok van vrede over te dragen aan nieuwe generaties. Dit jaar vieren en herdenken we 80 jaar bevrijding. Het overdragen van die stok is in deze tijd harder nodig dan ooit. Komende maanden gaan we daar in Voorne aan Zee vorm aan geven. Met de verhalen van toen, en de generaties van nu.
De rode draad van dit verhaal is dat in een onrustige wereld die soms letterlijk in brand staat, er toch altijd reden is tot optimisme en hoop. Maar soms, soms hebben optimisme en hoop een klein beetje zuurstof nodig. En wat mij betreft is er nauwelijks betere zuurstof denkbaar dan de muziek van Johann Sebastiaan Bach, de ‘Godfather’ van de klassieke muziek. De Duitse 19’e eeuwse componist Felix Mendelssohn vond dat “als het leven je alle geloof en hoop heeft ontnomen, de muziek van Bach alles weer zal hernieuwen” en de Nederlandse schrijver Abdelkader Benali zei recent over Bach dat “er iets door de muziek heen komt wat verbindt en troost”. Welke muziek past, met andere woorden, beter bij de tijd van nu? Bach zelf was een diepreligieus man en zijn muziek stond ten dienste van Gods eer. Maar voor Bach had muziek een ander doel: Gemühtsergötzung; zielsverrukking. Hoop en zielsverrukking in onze Catharijnekerk. Wat kan een mens nog meer wensen? Daarom luisteren we straks naar Bach, als zuurstof voor onze hoop en ons optimisme.
Dames en heren, jongens en meisjes, ik wil u allemaal namens het gemeentebestuur van Voorne aan Zee, de gemeenteraad en het college van Burgemeester en Wethouders, heel graag een gezond, gelukkig en vooral optimistisch 2025 toewensen met veel zielsverrukking. Laten we samen Voorne aan Zee mooier maken! Dank u wel.